Dom Dziecka w Chotomowie

Historia 

Historia Domu Dziecka w Chotomowie maiała swój początek z powstaniem Fundacji dla Polskich Inwalidów Wojennych. Fundacja im. Ojca Świętego Piusa XI powstała dla uczczenia pamięci i działalności papieża Piusa XI który był nuncjuszem apostolskim w Polsce w latach 1918-1921. Obowiązki legata, a później nuncjusza apostolskiego Achilles Ratti pełnił w Polsce zyskując sobie uznanie władz kościelnych i społeczeństwa. Wspomniana Fundacja została powołana do życia 22 listopada 1922 roku przez bpa polowego Stanisława Galla, gen. Bolesława Olszewskiego, gen. Stefana Suszyńskiego, ks. Zygmunta Kaczyńskiego, ks. Stanisława Ugniewskiego. Ten ostatni zainicjował powstanie do życia tego dzieła i został mianowany przez bpa Stanisława Galla sekretarzem Fundacji. Prezesem Fundacji był gen. Bolesław Olszewski, natomiast protektorem czynnym Ks. Kardynał Aleksander Kakowski. Na protektora honorowego wybrano Naczelnika Państwa Polskiego Marszałka Józefa Piłsudskiego. Szczególnie ważnym dla Fundacji było breve papieża Piusa XI z 25 listopada 1922 roku, w którym dziękuje za jej utworzenie i przesyła Apostolskie Błogosławieństwo. Na dokument ten powoływano się przy próbach przejęcia majątku Fundacji i zamknięcia dzieł, które zostały przez Fundację utworzone. Od roku 1924 przez 2 lata Fundacja prowadziła Zakład dla Inwalidów Wojennych w Chotomowie , a od roku 1926 Zakład Sierot po Inwalidach Wojennych z przeznaczeniem dla dziewcząt w wieku od 3 do 18 lat. Prowadzeniem Zakładu Sierot zajęło się Zgromadzenie Sióstr Służebniczek NMP NP. Pierwotny Zakład dla Sierot po Inwalidach Wojennych mieścił się w starych drewnianych budynkach. Podjęto więc wysiłek budowy nowego budynku. 2 września 1932 roku odbyło się uroczyste poświęcenie kamienia węgielnego po budowę nowego Zakładu, w którym obecnie mieści się Dom Dziecka. Budowa nowego domu odbywała się etapami i została ukończona 19 czerwca 1937 roku. Uroczystego poświęcenia domu dokonał nuncjusz apostolski abp Filip Cortesi. Po oddaniu do użytku nowego budynku w Zakładzie dla Sierot utworzono pracownię krawiecką, w której pobierały naukę kroju i szycia dziewczęta z Chotomowa, Legionowa i Jabłonny. 

Trudnym czasem dla Sierocińca był okres II wojny światowej. 14 września 1939 roku Zakład zajęło wojsko niemieckie i przez 4 miesiące panował w Sierocińcu głód. W okresie okupacji hitlerowskiej w Zakładzie Sierot uruchomiono przedszkole, a na przełomie roku 1943/44 również szkołę. W okresie okupacji hitlerowskiej władze niemieckie usiłowały zamknąć Zakład, ale nie doszło do tego dzięki usilnym staraniom Zarządu Fundacji i wspomnianemu breve papieskiemu. Wśród sierot w Zakładzie znalazły schronienie dzieci pochodzenia żydowskiego. Siostry Służebniczki Starowiejskie z narażeniem własnego życia ukrywały poszukiwane dzieci. 10 października 1944 roku wychowankowie zostali wysiedleni do Krasic pod Częstochową. Budynek Zakładu w Chotomowie uszkodzony podczas działań wojennych i nie nadawał się do zamieszkania. Po opuszczeniu Krasic 19 kwietnia 1945 roku Siostry Służebniczki wraz z dziećmi udały się do Liskowa pod Kalisz, gdzie znalazły schronienie do czasu wyremontowania zniszczonego budynku.

Do Chotomowa powrócono 5 listopada 1945 roku. W tym czasie nazwa Zakładu uległa zmianę na Dom Dziecka im. Piusa XI. W okresie powojennym w roku 1960 władze komunistyczne usiłowały przejąć na skarb państwa posiadłość, która była własnością Fundacji i ponownie zmieniono nazwę placówki na Zakład Wychowawczy dla Dziewcząt im. Ojca Świętego Piusa XI. W obronie istnienia Zakładu wielokrotnie stawał przyjaciel chotomowskiego domu Ksiądz Prymas Stefan Wyszyński i ks. Stanisław Ugniewski. Nie bez znaczenia okazała się pełna poświęcenia i odważana postawa Sióstr Służebniczek NMP NP., które zmuszone były stawić czoło ograniczeniom finansowym i szykanom ze strony władzy. Po zniszczeniach drugiej wojny światowej budynek Zakładu i budynki gospodarcze zostały odbudowane. Zakupiono nowe maszyny rolnicze i inwentarz. W trudnych latach okresu komunistycznego kierowniczką Zakładu Wychowawczego dla Dziewcząt była Siostra Irena Teresa Wołczańska. Za swoją niezłomną odważną postawę wobec władzy Siostra Irena otrzymała najwyższe watykańskie odznaczenie PRO ECCLESIA ET PONTIFICE. Z czasem Zakład Wychowawczy dla Dziewcząt w Chotomowie stał się znanym ośrodkiem w archidiecezji warszawskiej. Częstym gościem w Zakładzie był Sługa Boży Ks. Prymas Stefan Wyszyński. Do dziś placówka funkcjonuje jako trwała pamiątka dzieła dobroczynności społeczeństwa polskiego. W czasach obecnych powrócono do nazwy Domu Dziecka im. Ojca Św. Piusa XI. Obecnie placówka ma charakter koedukacyjny i we współpracy z władzami lokalnymi włącza się w działalność na rzecz dziecka i rodziny.